حضرت زهرا(س) مانند باقی معصومین(ع) احادیثی دارند که راویانی آنها را نقل کرده‌اند. در هیچ یک از کتاب‌های رجالی شیعه، نام راویان آن حضرت نیامده است، اما با غرور در احادیث، نام زنان بزرگی بر ما آشکار می‌شود که راویان احادیث این بزرگ‌بانوی اسلام هستند. پیشینه به مناسبت 13 ...

آن‌چه در پی می‌آيد، مقاله‌ای از یک فلسفه‌خوانده درباره‌ی نظرات کالینگوود درباره‌ی تاریخ است. همیشه از خود می‌پرسم: چه کسی گفته که هر «امر پیشینی» با «عینیت» منافات دارد!؟ بیاد دارم که یکی با «ضرس قاطع» گفت: نظر «من» این است که علوم انسانی را حکم انسان می‌سازد و ...

تاریخ و قصه را چگونه می‌توان از هم تمییز داد!؟ این پرسشی است که هم مورخ و هم ادیب باید بپرسد! کم نیست که بتاریخ قصه گویند؛ نمونه‌اش قرآن حکیم. در قرآن هیج‌جا واژه‌ی تاریخ بکار نرفته و نزدیک‌ترین واژه‌ی قرآنی بتاریخ، بتقریب، قصه است! بررسیدن این پرسش اگر ...

«میشل فوکو» که در جامعه‌ی ما شناخته‌شده است تا جایی که بیش‌تر کتاب‌های او بفارسی ترجمه شده و برخی از آن‌ها چند ترجمه دارد، استاد درس «تاریخ نظام‌های اندیشه» بوده است. همه‌ی کتاب‌های فوکو بنحوی تاریخی است و آن کلیدواژه‌های شاید روشی او مانند تبارشناسی و دیرینه‌شناسی، همه، بیانی ...

تاریخ و ادبیات بهم پیوسته‌اند بگونه‌ای که تاریخ را یکی از انواع ادبی دانسته و محاضرات بر آن نام نهاده‌اند. این را همه می‌دانند که بسیاری ازمتون ادبی تاریخ‌اند و بسیاری از متون تاریخی ادبی! در میان متون ادبی که تاریخ را با خود دارد، می‌توان شاهنامه‌ی فردوسی را ...

آن‌چه در پی می‌آيد، یادداشتی مروری درباره‌ی تاریخ با نام «تأملی نو در مفهوم تاریخ» است که «یحیی عبدالهی»، دانش‌آموخته‌ی کارشناسی ارشد تاریخ، آن را برای سوره‌ی اندیشه نوشته است. صرف نظر از برخی مدعیات این یادداشت مانند از نگاه فلسفه‌ی تاریخ شیعی بودن که جای نقد دارد، برای ...

«کیت جنکینز»، استاد ارشد دانشگاه چچیستر، چندین کتاب در نظریات تاریخ دارد که معرفی یکی از آن‌ها را پیش‌تر منتشر کردیم. «بازاندیشی تاریخ» یکی از کتاب‌های اوست که پرسش‌هایی بسیار مهم درباره‌ی تاریخ را مانند «آیا تاریخ علم یا هنر است؟» از دیدگاهی پسانوگرا طرح و بحث کرده است. ...

از علت یا عللش که بگذریم، برعکس ما، غربی‌ها بسیار درباره‌ی چیستی تاریخ و دانش تاریخ پژوهیده‌اند و بیش‌تر آن‌چه در فارسی در این‌باره است، ترجمه‌ی برخی از این پژوهش‌هاست. یکی از این پژوهش‌ها از آن «کیت جنکینز»، استاد بازنشسته‌ی «نظریه‌ی تاریخ» دانشگاه چیچستر انگلستان، است. کتاب «در باب ...

مجله‌ی حوزه در سال 65، مقاله‌ای را با نام «تاریخ چیست؟» که ترجمه‌ای از مقاله‌ای عربی است، منتشر کرده. گویا، مؤلف و مترجم این مقاله هر دو نامشخص‌اند! می‌شد بدنبال شناختن مولف و مترجم این مقاله رفت که خود کاری تاریخی است ولی «پیشینه» آن را بمخاطبان وامی‌گذارد.

نمی‌پندارم کسی با مباحث نظری تاریخ آشنا باشد و «تاریخ چیست؟»، نوشته‌ی «ای. اچ. کار» را نشناسد. شنیده‌ام که «غلام‌حسین زرگری‌نژاد»، استاد نام‌آشنای تاریخ اسلام، در همان سال‌های نخست کارشناسی تاریخ اسلام در دانشگاه تهران، این کتاب را بدانشجویان معرفی و مطالعه‌اش را بر ایشان تکلیف می‌کرده است. ...