پایگاه عبرت‌پژوهی تاریخی

وزیر اعظم: عالی رتبه ترین مقام حکومتی عثمانی که در راس تشکیلات حکومتی عثمانی قرار داشت و تنها در دوره ای، شیخ الاسلام همپایه او شد. صدراعظم در هنگام فرماندهی نبرد لقب سردار اکرم می یافت.

شیخ الاسلام: عالی ترین شخصیت مذهبی عثمانی که ناظر بر سازمان قضایی و آموزشی بود.

قاضی عسکر: گرچه از عنوان آن رنگ و بوی نظامی به مشام می رسد، ولی وی قاضی القضات حکومت عثمانی بود. با گسترش قلمرو عثمانی و تقسیمات بیگلربیگیها به آناطولی و روم ایلی هر یک قاضی عسکر مخصوص به خود را داشتند.

مفتی: مسئول صدور فتوی و یکی از رتبه های متوسط تشکیلات آموزشی. بعدها مفتی اعظم به عنوان تنها مرجع صدور فتوی بود و سرانجام شیخ الاسلامها این وظیفه را برعهده گرفتند.

امام: در هریک از زیرمجموعه های ینی چریان (اورته و اوطه) و نیز برخی از بخشهای مرتبط با نظامی گری، شخصی مسئول انجام امور دینی بود که امام نام داشت. وی به امور دینی مساجد نیز نظارت داشت.

نقیب الاشراف: مسئول رسیدگی به امور سادات قلمرو عثمانی.

موذن: گرچه در نظر اول تنها نام یکی از مشاغل است، اما در واقع در قلمرو عثمانی یکی از زیرگروه های مهم تشکیلات دینی و آموزشی به شمار می رفت.

رئیس افندی: این عنوان شکل تخفیف یافته عنوان رئیس الکتاب است که در ابتدا مسئول رسیدگی به امور کتابت دیوان همایون (عالی ترین شورای قضایی و حکومتی عثمانی ) بود. به مرور زمان مسئولیت رایزنی با طرفهای خارجی نیز برعهده او نهاده شد و سرانجام این عنوان به نظارت امور خارجه (وزارت امور خارجه) تغییر نام داد.

دارالسعاده آغاسی: یکی از مهمترین مقامات تشکیلات درباری بخش اندرون و مسئول حرمسرای سلطانی. در دوران ضعف عثمانی از مهره های تصمیم ساز دربار عثمانی به شمار می رفت. (دارالسعاده/ در سعادت= کاخ سلطان/ استانبول)

قپودان پاشا/ قاپدان پاشا: قپودان برگرفته از لفظ ایتالیایی کاپیتانو، فرمانده کل ناوگان دریایی عثمانی.

قاپی آغاسی: معادل قاپوچی صفوی، مسئول دربانان کاخ عثمانی و یکی از مقامات بلندرتبه درباری.

بوستانجی باشی: مسئول رسیدگی به باغهای همایونی. بعدها این مقام مسئولیت نظامی نیز برعهده گرفته و فرمانده یکی از بخشهای نظامی (هنگ بوستانچیان) شد.

قیزلر آغاسی: (آغای دختران)یکی از مقامات اندرون و مسئول نظارت بر تامین زنان حرمسرا و جاریه های دربار.

چورباجی: به معنی آبگوشت پز، از مسئولین مطبخ همایونی و از مقامات پایین دست ینی چریان. وی برخلاف نامش بیش از هر چیز یک مقام نظامی بود.

آشچی: به معنی آشپز، دارنده این عنوان نیز همانند چورباجی در مسئولیتهای درباری و نظامی فعالیت می کرد؛ البته پایین رتبه تر از وی بود.